Η εξέργεση του Πολυτεχνείου στις 17 Νοεμβρίου 1973 που εκφράστηκε με μια μαζική ,λαϊκή διαδήλωση εναντίον της Χούντας των Συνταγματαρχών ,προσεγγίστηκε στο νηπιαγωγείο μας μέσα από τρεις μορφές τέχνης, τ η λογοτεχνία , τη ζωγραφική και την ποίηση. Η πρώτη μορφή τέχνης ,η λογοτεχνία υλοποιήθηκε με την αφήγηση του παραμυθιού «η κυρά Δημοκρατία» της συγγραφέα Κωνσταντίνα Αρμενιάκου ,εκδόσεις κέδρος 2006.Είναι ένα παραμύθι που βοηθάει τα παιδιά να κατανοήσουν με ευχάριστο και απόλυτα εύληπτο τρόπο τις αφηρημένες έννοιες της Δημοκρατίας και της Δικτατορίας. Η κυρία Δημοκρατία ζει σ΄ ένα χωριό όπου όλοι την αγαπούν και την έχουν ψηφίσει για αρχηγό. Όμως η Ρία η Δικτατορία δεν ανήκει σ΄αυτή την ομάδα των ανθρώπων γιατί τη μισεί , παραπλανά συμπολίτες της και με τη βία παίρνει την εξουσία. Η ζωή των κατοίκων αλλάζει δραματικά και από την αντίσταση ενός παιδιού έρχεται η ανατροπή. Το σύνθημα «Όλοι μαζί όλοι μαζί είμαστε πάντα πιο δυνατοί» που αποτυπώθηκε στη μνήμη των παιδιών ,νομίζω ότι καταδεικνύει την αποτελεσματικότητα του βιβλίου.
Προϋπάρχουσα γνώση δεν υπήρχε στα παιδιά ,πλην ότι συνέδεσαν τη Δημοκρατία με το γνωστό κόμμα. Το παραμύθι καθώς και οι κάρτες που βρήκαμε από το διαδίκτυο από την εξαιρετική συνάδελφο Ανθή Ζήση, βοήθησαν τα παιδιά να κατανοήσουν τον τρόπο ζωής των ανθρώπων με τα αντίστοιχα πολιτεύματα.
Δόθηκαν στα παιδιά κάρτες όπου απεικόνιζαν τον τρόπο ζωής των ανθρώπων με τα δύο πολιτεύματα , της Δημοκρατίας και της Δικτατορίας. .Οι δύο κυρίες του παραμυθιού, που δυστυχώς δεν μπορούν να είναι φίλες , έφεραν τις προαναφερόμενες κάρτες ,ζητώντας από τα παιδιά να πάρουν θέση και να εκφράσουν την προτίμηση τους. Έτσι τα παιδιά καλέστηκαν επιλέξουν μία κάρτα, να τη σχολιάσουν στην ολομέλεια της τάξης αποκωδικοποιώντας το μήνυμα της. Στη συνέχεια την τοποθέτησαν κάτω από την κυρία που αντιπροσωπεύει αυτή τη συνθήκη , τη στάση ζωής. Ψηφίσαμε πια θέλαμε να είναι φίλη μας και να την έχουμε αρχηγό.
Μάθαμε το φώνημα Δ με την ευκαιρία των εννοιών Δημοκρατία και Δικτατορία και αναφέραμε όσες περισσότερες λέξεις αρχίσουν από Δ. Το περίγραμμα του το γεμίσαμε με λέξεις , το σχηματίσαμε με το σώμα μας , με τουβλάκια, με πλαστελίνη , οδοντογλυφίδες και τα δάκτυλα μας.
Τα παιδιά επηρεασμένα από τις δραστηριότητες σχετικά με το πολυτεχνείο ,δημιούργησαν τα δικά τους βιβλία.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΓΑΙΤΗΣ -ΖΩΓΡΑΦΟΣ -ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΑΚΙΑ
Προσεγγίζοντας την εξέγερση του Πολυτεχνείου με τη δεύτερη μορφή τέχνης , δόθηκε στα παιδιά η ευκαιρία , να γνωρίσουν το ζωγράφο Γιάννη Γαϊτη , τον πρόδρομο των μοντέρνων καιρών , με τα χαρακτηριστικά ομοιόμορφα και συγχρόνως ανώνυμα ανθρωπάκια που εκφράζουν τη μοναξιά του ανθρώπου εξαιτίας της μαζικοποίησης της σύγχρονης κοινωνίας. Επέλεξα έργα που δείχνουν την ανωνυμία του ανθρώπου την οποία παραλληλίσαμε με το πολίτευμα της Δικτατορίας ,όπου δεν υπάρχει ελεύθερη βούληση, ελευθερία λόγου- τεχνών, αλλά και τα έργα « άγγελοι» , «η μοτοσυκλέτα» που για μας, εξέφρασε την ελπίδα ,τη φυγή, με τη βοήθεια των αγγέλων.
Τα παιδιά παρατηρώντας κάθε πίνακα του Γαϊτη διατύπωσαν τις θέσεις τους σχετικά με τα ρούχα , τη στάση του σώματος , την περιοχή που βρίσκονται τα ανθρωπάκια, τα μηνύματα που εκπέμπουν ,τα συναισθήματα που νοιώθουν οι άνθρωποι αυτοί , τα συναισθήματα που νοιώθουμε εμείς, πως μπορούμε να αλλάξουμε την κατάσταση , τη συνθήκη αυτή και τέλος ποιο πίνακα θα ήθελαν να ζωντανέψουν, να συμμετέχουν και να αλλάξουν.
Οδηγηθήκαμε σε μία μαθηματική δραστηριότητα με τους πίνακες του ΓαΪτη. Κάθε παιδί επέλεξε μία αριθμητική κάρτα και στη συνέχεια βρήκε τον πίνακα που είχε τόσα ανθρωπάκια. Αντίστροφα τα παιδιά μέτρησαν τ΄ αθρωπάκια που ζωγράφισε ο Γαίτης στο πίνακα που τους άρεσε και κατόπιν βρήκαν τον αντίστοιχο αριθμό.
ΠΟΙΗΣΗ - ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ -" Κουβέντα μ΄ένα λουλούδι"
Η τρίτη προσέγγιση της εξέγερσης του Πολυτεχνείου πραγματοποιήθηκε με την μελοποιημένη ποίηση . «κουβέντα μ’ ένα λουλούδι» του Γιάννη Ρίτσου .Το ποίημα αποτελεί ένα από τα 18 λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας που έγραψε ο ποιητής. Τα 16 τα έγραψε στην εξορία το 1968 σε μια μέρα στο Παρθένι της Λέρου, μετά από προτροπή του Μίκη Θεοδοράκη και άλλα δύο το 1970 στο Καρλόβασι της Σάμου. Η ιδέα να επιλέξω το συγκεκριμένο ποίημα , μου δημιουργήθηκε όταν ένα παιδί έφερε στο νηπιαγωγείο μία γλάστρα με κυκλάμινο. Ρώτησα αν γνωρίζουν το λουλούδι , αν έχουν ακούσει το τραγούδι που μιλά για αυτό... Τα παιδιά το έβλεπαν για πρώτη φορά, εκτός από το παιδί που το έφερε. Τους μίλησα για έναν ποιητή που αντιστεκόταν στη Δικτατορία και που υπερασπιζόταν την ελευθερία του λόγου και των τεχνών .Είχε φυλακιστεί ,εξοριστεί και στον τόπο εξορίας του έγραψε 18 ποιήματα που έγιναν τραγούδια, τα λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας.. Ένα από αυτά μιλάει για το κυκλάμινο. Η περιέργεια των παιδιών λειτούργησε και έτσι ξεκίνησε το ταξίδι μας ...Πρώτα γνωρίσαμε τον ποιητή ,τον τόπο καταγωγής του, τα νησιά της εξορίας του και φυσικά τη σημαίνει εξορία, πικρή πατρίδα. Υπάρχει και γλυκιά;
Στη συνέχεια ψάξαμε στο youtube και βρήκαμε το τραγούδι «κουβέντα μ΄ένα λουλούδι» , το ακούσαμε και γνωρίσαμε επίσης το συνθέτη που έντυσε το ποίημα με μουσική, το Μίκη Θεοδωράκη.
Εκτός από τη μουσική που άρεσε στα παιδιά , προβληματιστήκαμε για τις συνθήκες που γράφτηκε το ποίημα, γιατί όλες αυτές οι ερωτήσεις σ΄ ένα λουλούδι , οι απαντήσεις του κυκλάμινου , δεν υπήρχαν άλλα λουλούδια, άνθρωποι, τι συναισθήματα νοιώθει ο ποιητής πριν γράψει το ποίημα και τι νοιώθει μετά , πως νοιώθει το λουλούδι με βάση τις απαντήσεις του...
Εικονογράφησα τους στίχους σε κάρτες με εικόνες που βρήκα στο ιντερνετ και τα παιδιά προσπάθησαν να συνθέσουν τις εικόνες με βάση τους στίχους που άκουσαν. Το τραγούδι άρεσε στα παιδιά και θέλησαν να το μάθουν και να το παίξουν όλοι με τις κάρτες .Μοιράσαμε τις εικόνες που μιλάει ο ποιητής και τις εικόνες που μιλάει το λουλούδι αντίστοιχα σε δύο παιδιά . Αυτά ανέλαβαν να δραματοποιήσουν και να συνθέσουν ο καθένας τη στροφή του ποιήματος που επέλεξε. Στη συνέχεια ανά δύο παιδιά έπαιξε όλοι η τάξη.
Κορμός-μίσχος |
Κεφάλι-λουλούδι,άνθος
|