"ο άνθρωπος έχει πολλά
προσωπεία, αλλά ένα πρόσωπο"
Νίκος Καζαντζάκης
Μπήκαμε στο Τριώδιο ,καλώς να δεχθούμε και την Αποκριά.
Τί είναι το Τριώδιο; Τριώδιο είναι το βιβλίο της Εκκλησιαστικής Ακολουθίας, των ύμνων που ψάλλονται από την Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου, μέχρι και του Μ. Σαββάτου.
Αποκριά ετυμολογικά
σημαίνει μακριά από το κρέας (εκκλησιαστικά).
Είναι η
περίοδος προετοιμασίας του ανθρώπου, ψυχικής και σωματικής,
για να βιώσει το Θείο Πάθος και την ανάσταση του Σωτήρα Χριστού. H αποκριά
διαρκεί τρεις εβδομάδες και ξεκινάει 60 μέρες πριν το Πάσχα.
Ονομάζεται Τριώδιο. Η λέξη προέρχεται από το «τρεις ωδές» που
σημαίνει οι τρεις ύμνοι που συνηθίζουμε να λέμε στην εκκλησία. Ξεκινά την
πρώτη Κυριακή, που αναφέρεται στο Ευαγγέλιο του «Τελώνη και Φαρισαίου».
Τη δεύτερη Κυριακή, που αναφέρεται στο Ευαγγέλιο του «Ασώτου Υιού».
Η τρίτη είναι της «Απόκρεω».
Η τελευταία Κυριακή της αποκριάς είναι η «Τυρινή» (τυροφάγου).
Το τέλος της αποκριάς είναι την αυγή της επόμενης μέρας:
η πρώτη μέρα της Σαρακοστής, που ονομάζεται Καθαρά ∆ευτέρα.
Η λέξη αποκριά γενικά δηλώνει ολόκληρο το χρονικό διάστημα των τριών
εβδομάδων του Τριωδίου, πριν αρχίσει η περίοδος νηστείας που οδηγεί στη
Μεγάλη Εβδομάδα και το Πάσχα.
Όταν λέμε "ανοίγει το τριώδιο", εννοούμε ότι αρχίζουν οι αποκριές.
Η πρώτη εβδομάδα του Τριωδίου λέγεται και Προφωνή ή Προφωνέσιμη,
επειδή παλιά προφωνούσαν, δηλαδή διαλαλούσαν ότι άρχιζαν οι αποκριές. Η
εβδομάδα αυτή λέγεται και αμόλυτη ή απόλυτη, επειδή τότε οι ψυχές των
πεθαμένων βγαίνουν στον Πάνω Κόσμο. Η πρώτη εβδομάδα τελειώνει την Κυριακή
του Ασώτου.
Η δεύτερη εβδομάδα λέγεται Κρεατινή ή της Κρεοφάγου ή Ολόκριγια,
επειδή έτρωγαν κρέας και δε νήστευαν Τετάρτη και Παρασκευή.
Η εβδομάδα αυτή γιορτάζεται με γλέντια και φαγοπότια χωρίς κανένα
θρησκευτικό περιορισμό. Η Κυριακή της εβδομάδας αυτής, η Κυριακή της
Απόκρεω, ονομάστηκε έτσι γιατί ήταν η τελευταία μέρα της κρεοφαγίας (από +
κρέας) όλης της περιόδου του Τριωδίου.
Η τρίτη εβδομάδα λέγεται Τυρινή ή της Τυροφάγου, επειδή
έτρωγαν γαλακτοκομικά προϊόντα. Από τη Δευτέρα, μια εβδομάδα πριν την Καθαρή
Δευτέρα, άρχιζε η αποχή από το κρέας και επιβαλλόταν η χρήση τυριού και
γαλακτερών σαν ενδιάμεση άσκηση μεταξύ κρεοφαγίας και νηστείας.
Όλη αυτή η περίοδος ονομάζεται λαϊκά
, "αποκριά"
ή "αποκριές" ή "απόκριες", δηλαδή μέρες αποχής από το κρέας, σε αντίθεση με
τη "Σαρακοστή", δηλαδή τις σαράντα μέρες νηστείας.
Αποκριά (λαογραφικά)
Η περίοδος αυτή συνδυάζεται με το έθιμο του «Καρνάβαλου» που είναι η θεότητα της Αποκριάς. Είναι έθιμο του γλεντιού, της ψυχαγωγίας, του «μασκαρέματος». Η ελληνική αποκριά έχει τις ρίζες της στην αρχαία Ελλάδα. Συνδέεται µε την λατρεία του Διονύσου, θεού του κρασιού και των εορτασμών.
Τα παιδιά έμαθαν για τις τρεις εβδομάδες του Τριωδίου και τη δεύτερη της Κρεατινής ,ενώ ο Σύλλογος γονέων και Κηδεμόνων του Σχολείου μας διοργάνωσε γιορτή για τα παιδιά, ψήνοντας σουβλάκια . Έτσι τσικνιστήκαμε την Τσικνοπέμπτη και αρχίσαμε να συζητάμε για την αποκριά στο νηπιαγωγείο μας.
Διαβάσαμε το
βιβλίο "Ιστορίες του Κλόουν -Τα δάκρυα και το χαμόγελο " του συγγραφέα
,ποιητή και συνθέτη, Γιώργου Μαρίνου. Ο Κλόουν χάνει το χαμόγελο του και
αρχίζει να το αναζητά μέχρι που μια ομάδα παιδιών το βοηθάει να το ξαναβρεί.
Ακολούθησε συζήτηση .Ποιος είναι ο Κλόουν, τι κάνει ,τον αγαπάμε , πόσο
σημαντικό είναι το χαμόγελο, πόσο σημαντικό είναι να είμαστε δοτικοί. Ποια
είναι η δομή της ιστορίας ,οι ήρωες κ.λ.π. Υπάρχουν σήμερα Κλόουν, ή μόνο
στην Αποκριά που ντύνονται μικροί και μεγάλοι;
Τα παιδιά απάντησαν ότι υπάρχουν στα παιδικά πάρτι, στο τσίρκο και είναι διασκεδαστές. Η πρόταση ενός παιδιού να ντυθεί κλόουν για να μας διασκεδάσει , οδήγησε την ολομέλεια του νηπιαγωγείου στην δημιουργία τσίρκου μέσα στην τάξη. Κάθε παιδί διάλεξε το ρόλο που θα παίξει. Έτσι παρουσιαστές ,κλόουν διασκεδαστές , εκπαιδευτές ζώων και ακροβάτες παρουσίασαν χαρούμενο θέαμα.
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
Τραγουδήσαμε το τραγούδι σε μουσική Νότη Μαυρουδή ,"ο Παλιάτσος" και μάθαμε ένα ακόμα όνομα του κλόουν, παλιάτσος. Συγκρίναμε τον κλόουν του Γιώργου Μαρίνου με τον παλιάτσο.
Μουσική:
Νότης Μαυρουδής
Μέλπω Ζαροκώστα
Ένας παλιάτσος είμαι εγώ
καλή σας μέρα
Ξέρω να κλαίω, να γελάω, να πονώ
ξέρω να λέω την αλήθεια πέρα ως πέρα
γι’ αυτό κι εγώ θα σας το πω...
Τραγούδι λέω δυνατά
ν’ ακούσουν όλα τα παιδιά
ν’ ακούσει η πολιτεία
κι απ’ το τραγούδι μου αυτό
παλιάτσοι άλλοι εκατό να βγουν στην κοινωνία
Κι έτσι όλοι μαζί κι αντάμα
να τραγουδάμε τα δίκια της ζωής
να τραγουδάς κι εσύ απ’ την πλατεία
να μάθεις φίλε μου σωστά να ζεις
Τραγούδι λέω δυνατά
ν’ ακούσουν όλα τα παιδιά
ν’ ακούσει η πολιτεία
κι απ’ το τραγούδι μου αυτό
παλιάτσοι άλλοι εκατό να βγουν στην κοινωνία
Ένας παλιάτσος είμαι εγώ
...............
Ο παρουσιαστής του τσίρκου ήθελε να ζωγραφίσει έναν κλόουν και ζήτησε τη βοήθεια της νηπιαγωγού. Το αποτέλεσμα ήταν το εξής:
 |
 |
 |
 |
 |
Ένα ακόμα
διάσημο καρναβάλι είναι ο Αρλεκίνος ,γι αυτό διαβάσαμε την ιστορία του από
το βιβλίο της συγγραφέα Ζωρζ Ζαρή .Είναι Κυριακή της αποκριάς και ένα μικρό
αγόρι στην Ιταλία δεν έχει χρήματα να αγοράσει μία αποκριάτικη στολή και να
συμμετέχει στο πάρτι που οργανώθηκε στην πλατεία με τους φίλους του. Η
μητέρα του που δε θέλει να τον βλέπει στεναχωρημένο, του ράβει μία στολή από
πολύχρωμα κουρέλια που εντυπωσίασε όλους τους καρναβαλιστές. Έτσι
δημιουργήθηκε η πασίγνωστη στολή του Αρλεκίνου σε όλο τον κόσμο
...........
Γνωρίσαμε
τα βασικά χαρακτηριστικά της πατρίδας του αλλά και της στολής του.
Θυμηθήκαμε το γεωμετρικό σχήμα του ρόμβου και το συγκρίναμε με τη στολή του
κλόουν. Κοινά χαρακτηριστικά και των δύο προσώπων είναι ότι
ήταν
αγαπητοί στα παιδιά και δεν
ήταν πλούσιοι.
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
Τα
παιδιά διηγούνται την ιστορία, τοποθετώντας τις εικόνες με χρονική
σειρά.ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ
 |
 |
 |