25 ΜΑΡΤΙΟΥ 1821

• Είναι γνωστό ότι η αναγνωστική συμπεριφορά καλλιεργείται στις μικρές ηλικίες και ότι η συνήθεια να διαβάζουμε βιβλία αναπτύσσεται στα πρώτα χρόνια της ζωής μας (Καλλέργης, 1995). Το νηπιαγωγείο είναι χώρος όπου τα παιδιά εμπλουτίζουν και βελτιώνουν τον προφορικό τους λόγο .
•  Αφορμή για τον προβληματισμό των νηπίων σχετικά με τα γεγονότα του '21 αποτέλεσε το παραμύθι "Γεννήθηκα το '1821" εκδόσεις Εθνική Τράπεζα, όπου ο εξάχρονος ήρωας Λάμπρος εξιστορεί τη ζωή του και περιγράφει με πολύ απλό τρόπο πώς έζησε την έξοδο του Μεσολογγίου ,πώς επιβίωσε στο βουνό και πώς ελευθερώθηκαν οι Έλληνες. Τα παιδιά σχολίασαν τα συναισθήματα του Λάμπρου  ,τις πράξεις του, τις σκληρές συνθήκες διαβίωσης ,πρότειναν δικές τους λύσεις και διατύπωσαν τα σημεία που τους εντυπωσίασαν και ήθελαν να αλλάξουν.

• Εμπλούτισαν το λεξιλόγιο τους με τις λέξεις πολιορκία, γιαταγάνι, τουφέκι , γκιαούρης, γιουρούσι ,επανάσταση.

• Παρουσιάστηκαν οι ήρωες του 1821 και τα βασικά σημεία της ζωής και της δράσης τους.

• Γνώρισαν τρία ποιήματα, κόσμημα στην ελληνική ποίηση, και εκφράστηκαν λεκτικά και εικαστικά ζωγραφίζοντας στο μεν πρώτο έναν ήρωα που διακρίθηκε  για το στόχο του και το ήθος του ,ενώ στα άλλα δύο ζωγράφισαν εικόνες που συνέθεσαν στο μυαλό τους κατά την απαγγελία τους. Επιλέχθηκε ο Καβάφης με αφορμή τη συμπλήρωση 150 χρόνων από τη γέννησή του .

1. Θερμοπύλες του Κ.Καβάφη
2. Ελεύθεροι Πολιορκημένοι του Διονύσιου Σολωμού
3. Μεσολόγγι

Από το  ποίημα "Θερμοπύλες"  επικεντρωθήκαμε στους πέντε πρώτους στίχους.

Τιμή σ’ εκείνους όπου στην ζωή των
ώρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες.
Ποτέ από το χρέος μη κινούντες·
δίκαιοι κ’ ίσιοι σ’ όλες των τες πράξεις,
αλλά με λύπη κιόλας κ’ ευσπλαχνία·

Τονίσαμε το συμβολισμό τους για το ήθος των ανθρώπων που θέτουν ευγενείς στόχους και τους υπηρετούν μέχρι τέλους ,όπως ακριβώς και οι ήρωες του 1821.Όμως το ποίημα έχει σ' όλες τις εποχές αποδέκτες ανθρώπους που δεν υπακούουν στις σειρήνες της ευκολίας και της ανηθικότητας ,αλλά ορίζουν να φυλάνε Θερμοπύλες, δηλαδή  τον ηθικότερο δρόμο της τιμιότητας.

2. Από το ποίημα "Ελεύθεροι Πολιορκημένοι" 

Άκρα του τάφου σιωπή στον κάμπο βασιλεύει
λαλεί πουλί, παίρνει σπειρί, κ' η μάνα το ζηλεύει.
Τα μάτια η πείνα εμαύρισε στα μάτια η μάνα μνέει
στέκει ο Σουλιώτης ο καλός παράμερα, και κλαίει:

"Έρμο τουφέκι σκοτεινό, τι σ' έχω 'γω στο χέρι;
Οπού συ μούγινες βαρύ κι ο Αγαρηνός το ξέρει. "

Ο Απρίλης με τον Έρωτα χορεύουν και γελούνε
κι οσ' άνθια βγαίνουν και καρποί τόσ' άρματα σε κλειούνε.
Και μες τη θάλασσα βαθιά ξαναπετιέται πάλι,
κι' ολόλευκο εσύσμιξε με τ' ουρανού τα κάλλη

Και μες της λίμνης τα νερά, οπ' έφθασε μ' ασπούδα
έπαιξε με τον ίσκιο της γαλάζια πεταλούδα.
Που ευώδιασε τον ύπνο της μέσα στον άγριο κρίνο
το σκουληκάκι βρίσκεται σ' ώρα γλυκιά κ' εκείνο.

Μάγεμα η φύσις κι' όνειρο στην ομορφιά και χάρη
η μαύρη πέτρα ολόχρυση και το ξερό χορτάρι
Με χίλιες βρύσες χύνεται, με χίλιες γλώσσες κρένει:όποιος πεθάνει σήμερα χίλιες φορές πεθαίνει.

Σχολιάστηκε η εποχή που διαδραματίστηκαν τα γεγονότα και τα οξύμωρα σχήματα: ελεύθεροι  - πολιορκημένοι ,άνοιξη εποχή της χαράς της ευφορίας - ασφυκτική κατάσταση της πολιορκίας ,πείνα ,λύπη ,θάνατο που αντιμετώπισε το Μεσολόγγι. Οι έντονες εικόνες της μάνας και του Σουλιώτη που η πείνα τους έχει αποδυναμώσει, συζητήθηκαν περισσότερο από τα παιδιά και αποτύπωσαν σε φύλλο εργασίας.

3. Το ποίημα  "Μεσολόγγι''

Κάστρα πολλά πολέμησαν και δώσαν τα κλειδιά τους
το Μεσολόγγι το κακό, το Μεσολόγγι τ' άξιο
δεν παραδίνει τα κλειδιά, πασά δεν προσκυνάει
κι ας λιγοστεύει το ψωμί, κι ας σώνεται το αλεύρι.
Μέρα και νύχτα πόλεμο, μ' εννιά χιλιάδες Τούρκους.
Πέφτουν ντουφέκια σαν βροχή και μπόμπες σαν χαλάζι
κι από την ντάπια του ο Μακρής τα παλικάρια κράζει:
-Παιδιά, βαστάτε τ' άρματα, βαστάτε το ντουφέκι,
γιατί βοήθεια πλάκωσε, στεριάς και του πελάου,
ο Καραϊσκάκης της στεριάς κι οι Υδραίοι του πελάου.

Ούτε βοήθεια φάνηκε κι ούτε βοήθεια φτάνει.
Και σώθηκε όλο το ψωμί και σώθηκε το αλεύρι...
Μαύρο γιουρούσι κάνανε τη νύχτα του Λαζάρου...
Οι Τούρκοι τους καρτέραγαν κρυμμένοι στα χαντάκια.
Σκοτώσαν γυναικόπαιδα, χαλάσαν το γεφύρι
και λιγοστοί τους ξέφυγαν στο αίμα κολυμπώντας.

Παρουσιάζει την υπερηφάνεια και το λεονταρισμό των Μεσολογγιτών  που αψήφησαν τον πασά, δεν τον προσκύνησαν και πέθαναν ελεύθεροι.

• Διαβάσαμε τα "Ελληνάκια "της Ευγενίας Φακίνου, η οποία μέσα από περίτεχνα κεντήματα , λιθόγλυπτα και υφαντά της ελληνικής παραδοσιακής τέχνης ,δημιούργησε μία ιστορία όπου, παρουσίασε στα παιδιά την αγάπη δύο αδερφών, έναν παραδοσιακό γάμο και το ξεκίνημα της ελληνικής επανάστασης.

• Τα παιδιά εντυπωσιάστηκαν από τα πολύχρωμα σχέδια των κεντημάτων  καθώς και με την πλοκή της ιστορίας. Συζητήσαμε τη δράση των ηρώων ,άγνωστα έθιμα ,όπως μεταφορά της προίκας και συγκρίναμε τα έθιμα του γάμου τότε και σήμερα. Εκφράστηκαν ζωγραφίζοντας σκηνές της ιστορίας που θα ήθελαν να ζωντανέψουν. Χορέψαμε στο γάμο του Γιάννου και της Παγώνας.

•  Δόθηκαν επίσης δύο φύλλα εργασίας μαθηματικών. Τα παιδιά μέτρησαν στοιχεία ενός κεντήματος στο πρώτο και στο δεύτερο υπολόγισαν τους φίλους του γαμπρού, για να μάθουν να αναγνωρίζουν τον αριθμό οχτώ, να τον απαριθμούν και ν' ασκηθούν με την πράξη της πρόσθεσης.

• Τα πανέμορφα κεντήματα με πουλιά , ανθρώπους , ζώα ,λουλούδια ,καράβια, γοργόνες , μας οδήγησαν να μάθουμε για την τέχνη του κεντήματος και του υφαντού. Γνώρισαν παραδοσιακά σχέδια κεντημάτων τα οποία διαφέρουν ανάλογα με το γεωγραφικό διαμέρισμα ,όπως και η ενδυμασία. Διαχώρισαν τα κεντήματα της Μακεδονίας τα οποία είναι πιο γεωμετρικά και χρωμάτισαν αυτά που επέλεξαν. Στη συνέχεια τα έκοψαν , τα κόλλησαν σε χρωματιστά χαρτιά και δημιούργησαν δικά τους προικιά.

   

• Έμαθαν την τέχνη της υφαντικής με χάρτινη κατασκευή όπου, καλλιέργησαν τη λεπτή κινητικότητα και παράλληλα τη φαντασία τους ,κατασκευάζοντας το πρώτο υφαντό χαλάκι, κουβέρτα ,ποδιά...

                                                                      ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΕΣ ΣΤΟΛΕΣ ΤΟΥ 21

• Τα παιδιά ήρθαν σε πρώτη επαφή με το ρουχισμό της εποχής του '21.Ονόμασαν τα μέρη της στολής του τσολιά και της ελληνοπούλας και στη συνέχεια τα φόρεσαν για να κατανοήσουν την πρακτικότητα, αλλά και τα μειονεκτήματα των συγκεκριμένων ρούχων , το βάρος τους και  την υφή τους.

• Με αφορμή την ανέμη που έφερε ένα παιδί  μαζί με άλλα αντικείμενα της εποχής ,μιλήσαμε για τον τρόπο κατασκευής των υφασμάτων με τους αργαλειούς και παρακολούθησαν στο You Tube τη δημιουργία υφαντού  . Διαχώρισαν τα υφάσματά τους σε βαμβακερά, μάλλινα , βελούδινα, σατέν .

• Έπαιξαν  το παιχνίδι αφής, όπου αναγνώρισαν με κλειστά μάτια την ποιότητα των υφασμάτων( βαμβακερό, μάλλινο , βελούδινο, σατέν).

• Διακρίναμε τις παραδοσιακές ενδυμασίες κατά γεωγραφικό διαμέρισμα και τις κατηγοριοποιήσαμε σε Ποντιακές, Βλάχικες, Μακεδονίτικες, Θρακιώτικες, Πελλοπονήσιες, Νησιώτικες . Τα παιδιά αρχικά τοποθέτησαν καρτέλες με τις ονομασίες των παραδοσιακών  ενδυμάτων  πάνω στο χάρτη της Ελλάδας  και στη συνέχεια τις  εικόνες τους.

• Αντιστοίχισαν τις εικόνες των  παραδοσιακών ενδυμάτων με τις ονομασίες τους. Στη συνέχεια τις διαχώρισαν σε δύο ομάδες, τις χειμωνιάτικες και τις καλοκαιρινές. Δόθηκαν ανάλογα φύλλα .

• Διαχωρίσαμε την Μακεδονίτικη γυναικεία φορεσιά  και εντοπίσαμε το στοιχείο που την διακρίνει εύκολα από τις άλλες φορεσιές δηλαδή, το καπέλο με τα όμορφα λουλούδια.  Δόθηκε φύλλο εργασίας.                                                     

                                                                                        ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ

• Μεικτή τεχνική ζωγραφική με τέμπερες και κολλάζ.

• Κατασκευή ελληνοπούλας και τσολιά.

• Κατασκευή ποδιάς  και φεσιού

                                                                                           ΠΙΣΩ